ازن ژنراتور

با ازن آشنا شویم

مقدمه

گاز ازن به دو شکل در طبیعت موجود است. در استراتوسفر جو(حدود 15-10 کیلومتری سطح زمین) به صورت لایه محافظ زمین در مقابل اشعه ماورای بنفش خورشید و هم در سطح زمین یافت می شود.

از ازن برای باکتری زدایی وضدعفونی کردن هوا و آب و مواد دیگر در فرایندهای صنعتی مانند سفید کردن کاغذ استفاده می شود. ازن مولکول بسیار فعالی است که قابلیت اکسیدزایی دارد. همین قابلیت است که ازن را به یک ماده بسیار مفید جهت ضدعفونی کردن قابل توجه می سازد. ازن در بازار جهانی جایگاه ویژه ای داشته و تجارت آن رو به افزایش می باشد.

تاریخچه ازن

گاز ازن اولین بار درسال 1783 توسط وان مورن کشف شد، در سال 1858 زیمنس (SIEMENS) نخستین دستگاه تولید کننده ازن به روش تخلیه الکتریکی را به بازار عرضه نمود. اولین کار برد ازن در سال 1893 در کشور هلند وبرای تصفیه خانه ای که از آب رودخانه راین تغذیه می نمود صورت پذیرفت. در ابتدا کاربرد ازن تنها به گندزدایی و کنترل بو و مزه محدود می شد. بعدها کنترل رشد جلبک ، قارچ و عوامل بیماریزا نیز به این لیست اضافه شدند. کشف هالومتانها در سال 1973 در آبهای کلرزنی شده موجب شد که استفاده از ازن بعنوان تصفیه کننده بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و این روند در حال حاضر نیز ادامه دارد.

ازن

ازن مولکولی است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و درچرخه طبیعت یافت می شود. در لایه استراتوسفر خورشید مرتبا قسمتی از اکسیژن موجود در هوا را به ازن تبدیل می کند. ازنی که بدین شکل تولید می شود قابلیت بلعیدن اشعه ?نور ماورای بنفش خورشید را دارد. همین لایه ازن است که حیات را بر روی زمین امکان پذیر می کند.

مولکول ازن قابلیت اکسیدزایی بالایی دارد. ازن به راحتی با مولکولهای دیگر واکنش نشان داده و باعث تغییر ساختمان مولکولی آنها می شود. مولکول ازن بسیار ناپایدار می باشد و در صورتی که با مولکول هایی که قابلیت اکسیدشدن دارند برخورد نکند مجددا تغییر شکل داده و به اکسیژن تبدیل می گردد. طول عمر ازن نسبت به شرایط محیطی از دو دقیقه تا یک ساعت متغیر می باشد.

انواع ازن (ازن جوی – ازن سطحی - ازن صنعتی)

ازن جوی ازنی است که دراثر برخورد اشعه های خورشید با اکسیژن موجود در هوا بوجود می آید و لایه ای را تشکیل می دهد که محافظ حیات در مقابل نفوذ اشعه زیان آور خورشید می باشد. در سال های اخیر دانشمندان در مورد این لایه تحقیقات بسیاری انجام داده و به این نتیجه رسیده اند که بزرگترین عامل تضعیف لایه ازن جوی، استفاده از موادی مانند گاز فرئون می باشد. این مواد پس از رسیدن به لایه های بالای زمین با ازن جو ترکیب شده و اکسیده می شوند. در نتیجه ازن موجود در جو با از دست دادن یک اتم به اکسیژن معمولی تبدیل می گردد.

 ازن اغلب در سطح زمین نیز تحت یک فرایند طبیعی ساخته می شود. بر اثر تخلیه انرژی بسیار، هنگام رعد و برق و یا بر اثر فعل و انفعالات فوتوشیمیایی در جنگل های کاج ازن ساخته می شود. ازدیاد ازن سطحی نتیجه فعل و انفعال متقابل نور خورشید و گازهایی مانند اکسید نیتروژن و گازهای ناشی از تجزیه اندام موجودات آلی می باشد. اکسید نیتروژن و اکسید کربن هردو همانند ازن در اتمسفر به صورت طبیعی یافت می شوند. در سالهای اخیر افزایش میزان اکسیدنیتروژن و اکسید کربن باعث افزایش ازن سطحی شده است. در اروپا، در مقایسه با سالهای 1900 این افزایش به حدود دو برابر می رسد و در سال 1970 این افزایش برابر %1 در سال برآورد شد. خوشبختانه در حال حاضر افزایش میزان آن متوقف شده است.

ازن صنعتی، ازنی است که می توان با استفاده از اشعه ماورای بنفش و یا با ایجاد رعد و برق مصنوعی و گذراندن هوا از میان آن بوجود آورد. با گذراندن هوا از میان برق با ولتاژ بالا، اتم های موجود در مولکول اکسیژن از یکدیگر جدا شده، با مولکول های اکسیژن دیگر ترکیب می شود و مولکولی از سه اتم اکسیژن به وجود می آورد که همان گاز ازن می باشد. این گاز در مواردی مانند تصفیه آب و پاکسازی و ضدعفونی هوا و حتی سفیدکردن خمیر کاغذ در صنعت کاغذسازی استفاده می شود. قوانینی وجوددارد که استفاده از این گاز را به منظور حفظ محیط زیست محدود کرده و تحت کنترل دارند.

در فرایندهای صنعتی، مازاد ازن تولیدشده از کاتالیزاتورهایی عبورداده شده و مجددا به اکسیژن تبدیل می گردد و انرژی حاصله به صورت گرما آزاد می شود. برای تبدیل ازن به اکسیژن می توان از روش های گوناگون استفاده کرد، به عنوان مثال تبدیل توسط دی اکسید منیزیم و کربن فعال و یا استفاده از اشعه ماورای بنفش.

به دلیل کوتاه بودن طول عمر ازن بایستی این گاز را در محل تولید کرد. از مزایای تولید در محل این است که از مشکلاتی از قبیل حمل و نقل و یا نگهداری در انبار جلوگیری می شود. از دیگر مزایای این گاز این است که وقتی در محل تولید می گردد می تواند از غلظتی برابر با ppm000 200 برخوردار شود. هرگاه این گاز در آب آزاد گردد، غلظت آن فقط به چند ppm تنزل می یابد و پس از اینکه قسمتی از گاز آزاد شده در آب، در نهایت به سطح آب و به هوای آزاد می رسد، به سختی می توان غلظت آن را بیش از ppm0.1 اندازه گیری نمود و پس از مدت کوتاهی اثری از ازن در آب باقی نمی ماند. این مزیت دلیل قانع کننده ای برای استفاده از ازن به جای گاز کلر و یا مواد شیمیایی دیگر در این گونه موارد می باشد (به عنوان مثال باکتری زدایی و پاکسازی آب استخرهای شنا).

 حدود و قوانین استفاده از ازن

 سازمانFDA (Food and Drug Administration) آمریکا در سال 1997 ازن را در گروه مواد عموما بی خطر (GRAS، Generally Recognized as Safe) قرار داد و برای استفاده در صنایع غذایی مورد تائید قرار داد.

استفاده از ازن در صنایع به عنوان محصول پاک کننده و ضدعفونی کننده در لیست روش های تائید شده تولیدی، (GMP, Good Manufacturing Practice) قرار داده شد این روش های تائید شده، در صنایع غذایی و دارویی جهت حصول اطمینان از رعایت اصول بهداشی، زیست محیطی و کنترل کیفیت امری بسیار متداول است.

ازن در صنایع غذایی، حتی پیش از تائید آن به عنوان GRAS، استفاده می شد. دلیل آن بسیار ساده است و آن این که فواید آن در مقایسه با کلر به آسانی قابل مشاهده می باشد. ازن برخلاف کلر هیچ گونه محصول جانبی خطرناکی تولید نمی کند.

سازمان بهداشت و درمان آمریکا در مورد مجاورت با گاز ازن محدودیت هایی قائل گردیده است. مجاورت با ازن در درازمدت0.1 و در کوتاه مدت 0.3 ppm تعین گردیده است. منظور از مجاورت طولانی استنشاق آن در مدت 8 ساعت کاری در 5 روز هفته و منظور از مجاورت کوتاه استنشاق آن به مدت 15 دقیقه است.

تاثیر ازن بر روی سلامتی

ازن همانند اکسیدزاهای دیگر از قبیل کلرین و پروکسید هیدروژن، گاز اکسیدزای پر قدرتی است که بایستی در استفاده از آن دقت نموده و زمان تعیین شده را رعایت کرد. میزان ازنی که به صورت طبیعی در اطراف ما وجود دارد معادل 0.01-0.15 ppm(0.3 mg/m3) می باشد. این مقدار در شهرها به 1.0 ppm نیز می رسد. دستگاههای کپی، موتور اتومبیل ها و ترانسفورماتورهای برق حدود 0.5 ppm ازن تولید می کنند. یکی از ویژگی های ازن بوی مخصوص آن است. بوی این گاز قبل از اینکه غلظت آن حتی به نزدیکی 0.1 ppm برسد توسط انسان حس می شود. به همین دلیل مناطقی که غلظت ازن در آن زیاد است به راحتی قابل تشخیص و اجتناب است.

 علائم استنشاق زیاده از حد ازن عبارتند از:

Ppm 1-0.1 سردرد، سوزش چشم و مجرای تنفسی

ppm100 - 1 علائمی شبیه به آسم و از دست دادن اشتها

تاثیر استنشاق بیش از حد ازن در مدت کوتاه، احساس سوزش در مجرای تنفسی و در نتیجه سرفه می باشد. این علائم دائمی نبوده و پس از دو ساعت برطرف می گردد. ازن با بیش از 100 سال سابقه مصرف تاکنون باعث از بین رفتن جان کسی نشده است. یک راه ساده جهت کنترل میزان غلظت ازن در محیط استفاده از سنسورهای ویژه است که با به صدا درآوردن آژیر بالا رفتن غلظت بیش از حد تعین شده را اعلام می دارد.

 مزایای ازن

1. ازن %50 سریع تر از کلر از غشاء سلولی باکتری ها عبور می کند

2. تعداد وسیعی از باکتری ها را 3000 برابر سریع تر از کلر می کشد

3. حتی در غلظت کم قدرت ضد عفونی بالایی دارد

4. هنگام تبدیل شدن به اکسیژن هیچ گونه محصول جانبی تولید نمی کند

5. مورد تائید سازمان FDA جهت مجاورت مستقیم با مواد غذایی است

6. طول عمر بسیاری از مواد غذایی را در انبارها افزایش می دهد

7. بوی بد، مزه و رنگ را خنثی می کند

8. تولید آن در محل مقرون به صرفه و موثر است

9. تشخیص بوی آن توسط حس شامه انسان بسیار راحت است

10. قوانین لازم جهت استفاده از آن در بسیاری از کشورها وضع گردیده است

 مکانیسم استرلیزه توسط ازن ژنراتور

به واسطه قدرت اکسیدزایی بالای ازن، از این ماده بیش از یک قرن برای ضد عفونی استفاده شده است. ازن ماده استرلیزه کننده پر قدرتی است که از آن می توان هم بشکل گاز و هم به شکل محلول در آب استفاده نمود. ازن در ضد عفونی بسیاری از میکرو ارگانیسم های بیماری زا مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و protozoa بسیار موثر است. ازن در بسیاری از کشورها برای استرلیزه کردن آب آشامیدنی و هوای تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد. هر مولکول ازن که در ترکیب شیمیایی شرکت نکرده و مصرف نشده باشد مجددا به اکسیژن تبدیل می شود. این به این معنی است که هیچ گونه محصول جانبی در این واکنش به وجود نمی آید. ازن به شکل گسترده ای در پاک سازی آب مورد استفاده می باشد. به عنوان مثال آب آشامیدنی پاریس از سال 1903 با ازن ضد عفونی می شود. سرعت ضد عفونی ازن در آب بیش از 3000 برابر بیشتر از کلر می باشد. بر خلاف ضد عفونی با کلر، ازن تحت تاثیر میزان PH آب نیست. ضمنا ازن هم رنگ آب را شفاف تر می کند و هم طعم و رنگ بهتری به آن می بخشد. استرلیزه با ازن در مقایسه با بسیاری روش های دیگر، یک انتخاب مناسب زیست محیطی است.

اساس ساختمان یک سلول مولد ازن

مکانیسم تولید ازن به اینصورت است که تخلیة الکتریکی هاله‌ای الکترونهای پرانرژی و شتاب‌دار را بکار می‌برد. بطوریکه انرژی جنبشی این الکترونها برای شکافتن پیوند دوگانه اکسیژن (O=O) به محض برخورد با آن کافی می‌باشدومولکول اکسیژن را به دو اتم اکسیژن تجزیه می نماید : دو اتم اکسیژن که به اینصورت بوجود آمده‌اند، با مولکول دیگر اکسیژن واکنش داده و بصورت ازن درمی‌آیند . همزمان با تولید ازن در داخل سلول مولد ازن مقداری از انرژی الکتریکی ایجاد شده بصورت حرارت از بین می‌رود. و موجب افزایش دمای سلول می شود از اینرو برای کاهش دمای سلول، الکترود خارجی که زمین شده است توسط جریان آب خنک‌ کاری می‌شود.

ازن و آب

آب گواراترین آشامیدنیها ست. آب طبیعی برای آنکه قابل آشامیدن باشد بایستی تصفیه شود.پس از تصفیه، آب زلال، بی بو، بی رنگ، بدون مزه خاص، بدون عوامل بیماریزا،بدون موادسمی همراه با مقداری موادو یونهای لازم بدست می آید. اساسی ترین و مهم ترین مرحله تصفیه آب آشامیدنی گندزدائی یا ضد عفونی نمودن آب جهت مناسب نمودن برای شرب می باشد. روشهای مختلفی برای گندزد ائی آب وجوددارد که مهمترین آنها کلرزنی ، ازن زنی واستفاده ازسایرگند زداها می باشد. روش سنتی گند زدائی آب کلر زنی است که امروزه دربیشتر کشورهای دنیا مخصوصا کشورهای در حال توسعه رایج می باشد. تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی مورد نیاز مردم ازاهمیت بسیاری برخوردار است چرا که بیماریهای ناشی از آب آلوده مانند اسهال، وبا، حصبه و بیماریهای انگلی هنوز سالانه نزدیک به یک میلیارد انسان را مبتلا می نمایند و باعث مرگ حدود 10 میلیون نفر،اکثرا در کشورهای در حال توسعه میگردند. با توجه به قرار گرقتن منابع آبی در محدوده شهرها و ورود آلاینده های جدید و مقاوم به این منابع ضروری است که تصفیه خانه های آب به سمت بهره گیری از گندزداهای جدید و به کارگیری فن آوری های نوین در فرایند تصفیه آب گام بردارند.استفاده از کلر و مشتقات آن در گندزدائی آب موجب تشکیل ترکیبات جانبی مضر و سمی مانند کلرات، ترکیبات آلی کلرینه و ترکیبات تری هالومتان(THM) می شودکه این مواد عوارض نامطلوبی را برای مصرف کنندگان به همراه داشته وسرطان زا هستند . گازازن با توجه به خواص ویژه خود وعدم تولیدمواد جانبی مضر ، جایگزین مناسبی برای کلر می باشد.این گاز نزدیک به یک قرن است که بعنوان گند زدا در آب آشامیدنی توسط کشورهای پیشرفته مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون هزاران واحد تصفیه توسط ازن در سراسر اروپا، روسیه، ژاپن و ایالات متحده گسترش یافته است و در حال حاضر بیش از 3000 واحد تصفیة آب توسط ازن در سراسر جهان و بیش از 300 واحد تصفیة آب آشامیدنی در ایالات متحده قرار دارد.در کشور ما نیزبهره گیری ازاین روش در تصفیه خانه آب اصفهان و بخش کمی از تصفیه خانه اهوازو بندرعباس صورت می گیرد. بهترین روش ازن زنی در تصفیه آب تزریق آن به آب در دو مرحله یا روش ازن-ازن می باشدکه در مرحله اول پیش ازن زنی در مقادیر کم برای کنترل کدورت وحذف آهن ومنگنز صورت می پذیرد ودر مرحله دوم ازن زنی ، آب کاملاٌ ضدعفونی شده و مواد آلی مولد طعم ،بو ورنگ و کربن آلی حل شده (DOC) با استفاده از مقادیر بیشترازن وتماس زیاد اکسید می شوند. پس از این مرحله آب برای عرضه و توزیع وارد شبکه می‌شود منتها قبل از اینکه وارد شبکه شود برای جلوگیری از آلودگی آب در شبکه مقدارکمی کلر به آن اضافه می‌شود.

بطورکلی مزایای استفاده از ازن در تصفیة آبهای آشامیدنی بشرح زیرمی باشد:

میکروب کشی سریع و وسیع

قابلیت اکسیداسیون ازن بالاتر ازهمه گندزداهای رایج مانند کلرومشتقات آن، پرکلرین، آب ژاول و غیره می باشد. خصوصیات میکروب کشی ازن بیانگر پتانسیل بالای اکسید اسیون آن می باشد. تحقیقات نشان می دهد که گند زدائی توسط ازن حاصل اثر مستقیم آن برباکتریها وتجزیه دیواره سلولی باکتریها می باشدکه به فرایند زوال سلولی (cell lysing) معروف است. و از این نظر با مکانیسم عمل کلر در فرایند گند زدائی متفاوت است. کلرفقط با نفوذ به داخل سلول، آنرا غیرفعال میکند وقادربه پاره کردن دیواره سلولی وازبین بردن آن نیست.با توجه به قدرت بالای گند زدائی ازن در مقایسه با کلر وسایر گندزداها ، زمان کمتری جهت تکمیل فرایند گند زدائی نیاز می باشد. بررسی ها همچنین بیانگر توانائی بیشتر ازن در از بین بردن ویروسها در مقایسه با کلر می باشد. در مقام مقایسه ازن بعنوان گندزدا 25 بار قوی‌تر از اسیدهیپوکلرو (HOCl) و 2500 بار قوی‌تر از هیپوکلریت (OCl) و 5000 بار قوی‌تر از کلروآمین (NH2Cl) است. این مسئله بوسیلة مقایسة ثابت‌های CT اندازه‌گیری می‌شود که عبارتست از غلظت و زمان لازم برای کشتن 99.9% کل میکروارگانیزم‌ها. میزان 0.4ppm از ازن در عرض 4 دقیقه می‌تواند هر باکتری، ویروس، قارچ و یا کپکی را نابود سازد. در این میان قابلیت ازن در از بین بردن ویروس‌ها بسیار شگفت‌انگیز بوده و حتی در غلظت‌های باقی‌مانده بسیار پایین می‌تواند ویروسهای بیماری‌زا مثل هپاتیت را از بین ببرد. در مطالعات آزمایشگاهی ثابت شده فقط 0.012ppm ازن در کمتر از 10 ثانیه می‌تواند تمام ویروسها را نابود کند.همچنین کپک‌ها نیز به آسانی توسط ازن در آب کنترل می‌گردند. کیست‌های Giardia و Cryptospoidium به سهولت توسط ازن کنترل می‌شوند در حالیکه مقادیر طبیعی کلر بر آنها بی‌اثر است.

از بین بردن کامل طعم و بوی آب

ازن قادر است ترکیبات فنولیک ودیگر ترکیبات مولد طعم را در آب شرب از بین ببرد. بو و طعم در منابع آبی بطور طبیعی از آلودگی‌های مواد آلی انسانی بوجود می‌آید. بدین ترتیب که باکتری‌ها با مصرف این مواد، بخصوص در آبهای سطحی باعث ایجاد طعم و بو می‌شوند. مصرف کلر برای گندزدایی سبب ایجاد ترکیبات کلروفنل با بو و طعم بسیار بالایی می‌شود. بیشتر این ترکیبات بوزا توسط تصفیة ازن از بین می‌رود حتی برخی ترکیبات سولفور نظیر سولفید هیدروژن، مرکاپتان‌ها یا سولفیدهای آلی می‌توانند توسط ازن به سولفات‌ها، اکسید شوند.

حذف کامل آهن و منگنز موجود در آب

ازن مواد معدنی را بطور کامل اکسید نموده وموجب ته نشینی وحذف آنها می گردد. اهمیت عمده ازن در قابلیت شکستن ترکیبات آلی همراه با آهن ومنگنز می باشد. ازن فلزات سنگین را به شکل اکسیداسیون بالا که معمولاً اکسیدهای غیر‌محلولی هستند و به آسانی با فیلتراسیون حذف می‌شوند، تبدیل می‌کند. برای مثال آهن معمولاً در حالت فرو (Fe2+)، در آب محلول است که در حضور ازن به یون فریک (Fe3+) که در آب بصورت هیدروکسید فریک خیلی نامحلول است تبدیل شده و توسط فیلتراسیون جدا می‌شود. سایر فلزات مثل منگنز در حضور آهن، کادمیوم، کروم، کبالت، مس، سرب، آرسنیک ، نیکل و روی می‌توانند توسط روش مشابه تصفیه شوند.

حذف رنگ

علت بروز رنگ در آبهای سطحی وجود مواد آلی طبیعی نظیر اسیدهای تانیک، فلویک و هیومیک می‌باشند. این ترکیبات در نتیجة تخریب مواد گیاهی تولید می شوند ودر ساختمان آنها باندهای دوگانه کربن ـ کربن به هم وصل می‌شوند، زمانیکه سری پیوندهای دوگانه به بالای 20 برسد جذب رنگ در طیف مرئی بوجود می‌آید، ازن به این پیوندهای دوگانه مواد آلی حمله کرده و آنها را می‌شکند و حذف این پیوندهای دوگانه باعث حذف رنگ می‌شود. آبهای سطحی معمولاً می‌توانند در محدوده 4-2 ppm ازن،کاملا رنگ‌زدایی شوند.

حذف جلبک

ازن با توجه به خاصیت اکسیدکنندگی قوی قادر به از بین بردن انواع جلبکها می‌باشد. ازناسیون آبهای آلوده شده با جلبک، سبب اکسیداسیون و شناور شدن جلبک در سطح مخزن می‌شود. ازن همچنین متابولیک‌های محصولات جانبی تولید شده توسط جلبک را اکسید و حذف کرده و در نتیجه باعث حذف طعم و بو خواهد شد.

 تثبیت انعقاد و حذف کدورت

در یک تصفیه خانه متعارف که از آب سطحی بعنوان ورودی استفاده می نماید اولین مرحله تصفیه، حذف کدورت می باشد. درمرحله پیش ازن زنی ،ازن از طریق ناپایدارکردن ذرات معلق وخنثی سازی بار ذرات کلوئیدی موجبات حذف کدورت را فراهم می نماید.و از فیلتراسیون مستقیم جهت عملیات صاف سازی استفاده می شود. اکسیداسیون مواد آلی محلول توسط ازن منجر به تولید مولکول‌های قطبی و باردار می‌شود که می‌توانند با یون‌های آلومینیوم و کلسیم واکنش داده و آنها را رسوب دهند. تصفیة آب‌های سطحی با 0.5 ppm ازن منجر به کاهش کدورت، تثبیت قابلیت ته‌نشینی و کاهش مقدار ذرات می‌شود.استفاده ازازن برای کنترل کدورت مزایای زیر راشامل می شود:

- کاهش مواد شیمیائی مورد نیاز برای فرایند انعقاد

- کاهش زمان مورد نیاز برای تشکیل فلوک ولخته سازی

- افزایش راندامان فیلتر اسیون ( حدود 50 در صد )

- کاهش لجن حاصل از بک واش فیلتر

این روش موجب انجام مناسب تر فرایند انعقاد وصرفه جوئی در مصرف مواد شیمیائی مورد نیاز می گردد به گونه ای که صرفه جویی حاصل از مصرف مواد با افزایش هزینه های مربوط به نصب سیستم ازن زنی مطابقت می نماید.

 حذف مواد آلی

ازن با بیشتر ترکیبات سادة آروماتیک و آلیفاتیک‌های غیراشباع نظیر وینیل کلراید، 1و1- دی‌کلرواتیلن، تری‌کلرواتیلن، P ـ دی‌کلروبنزن و غیره به سرعت واکنش می‌دهد اما واکنش آن با آروماتیک‌های پیچیده و آلیفاتیک‌های اشباع به آرامی صورت می‌گیرد.ازن بیشتر ترکیبات آلی نظیر قندها، فنل‌ها، الکل‌ها و غیره را اکسید کرده و خود به اکسیژن تبدیل می‌شود. ازن به همراه پراکسید هیدروژن، یونهای هیدروکسیل خیلی فعال را تشکیل خواهد داد که باعث حملة نوکلئوفیلیک روی ترکیبات آلی است که این باعث تغییر مکان هالوژنها و سایر گروههای عاملی نظیر آمین‌ها و سولفیدها می‌شود. تحقیقات نشان داده است که ازن می تواند آفت کشهای مالاتیون وپاراتیون را که ترکیباتی سرطان زا وخطرناک هستند به اسید فسفریک ( بی خطر) تبدیل نماید.

عدم تولید پسماندهای مضر

محصولات جانبی حاصل از ازن زنی شامل اسید هایی با وزن ملکولی کم وغیرها لوژن دار ، آلدهید ها، کتون ها و الکل ها می باشند که این ترکیبات اغلب توسط میکرو ارگانیسم های موجود در آب قابل تجزیه بیولوژیکی می باشند ومعمولاً برای مصرف کنندگان بی خطر هستند. یکی از عیوب استفاده از کلر در این زمینه، تشکیل مواد آلی از طریق واکنش آن با ترکیبات آلی نظیر کلروفرم، تتراکلریدکربن، کلرومتان و غیره است که این ترکیبات بطورکلی، تری‌هالومتان (THM) نامیده می‌شوندوچیزی حدود 850 ترکیب کارسینوژن پدید می آورندکه همگی سرطان‌زا هستند.درروش ازن زنی ،پیش ازن زنی باعث تغییر شکل مواد آلی موجود در آب خام شده و مواد آلی دارای زنجیره طولانی و با تعداد ملکول زیاد را به مواد غیر قابل تجزیه بیولوژیکی ونیز برخی ترکیبات کوچکتر قابل تجزیه تبدیل می نماید. این امر بطور همزمان موجب افزایش اکسیژن محلول در آب می گردد وشرایط برای رشد باکتریها ی هوازی مهیا می شود. در صورت استفاده از فیلترهای کربن فعال گرانولی (GAC) در بخش فیلتر اسیون ، مواد آلی بر روی منافذ وسطح کربن فعال گرانولی جذب می شوند ولذا فیلتر بعنوان منبع تغذیه ورشد باکتریها ایفای نقش می نماید . در این صورت آبی که از چنین فیلتر هایی عبور می نماید مواد آلی را در سطح فیلتر باقی گذاشته واز رشد باکتریها درآب پس از فیلتر جلوگیری بعمل می آورد.

ازن و آبزی پروری

 یکی دیگر از موارد استفاده از گاز ازن در استخرهای پرورش ماهی می باشد که در سیستم RAS قابل استفاده است.استفاده از سیستم RAS(سیستم بازیافت آب استخرهای پرورش ماهی) در آبزی پروری دارای مزایای زیادی است از قبیل:

1- کاهش مصرف آب از طریق بازیافت آب

2- کاهش خروجی آب

3- افزایش کیفیت آب با حذف میکروارگانیزمهای آلوده کننده و مواد الی و غیر آلی

4- افزایش قدرت تولید

5- آزادی در انتخاب مکان استخر

6- کنترل محیطی بهتر

7- حذف مواد جامد کلوییدی ریز و درشت و در نتیجه کاهش کدورت آب

8- حذف مواد معدنی نا محلول در آب از طریق ته نشین سازی و جذب توسط فیلترهای شنی و کربن فعال

9- حذف نیتریت موجود در آب ( وجود ppm 2.8 نیتریت در آب سبب کاهش 5% ماهی آزاد می شود)

10- گندزدایی و ضدعفونی آب که برای پرورش ماهی بسیار مهم می باشد.

 عوامل موثر در گندزدایی آب به وسیله ازن عبارتند از:

الف) میزان غلظت گاز ازن

ب) مدت زمان ماندن ازن در آب

ج) میزان عوامل بیماریزای موجود در آب

د) مقدار مواد معدنی در آب (در صورت زیاد بودن این مواد در آب بخش زیادی از ازن صرف اکسید کردن آنها می شود و سبب افزایش نیازمندی به ازن می شود)